ACT - terapia akceptacji i zaangażowania
Terapia ACT jest nakierowana na odkrywanie i uczenie się jak żyć w sposób zgodny z osobistymi wartościami przy jednoczesnym rozwijaniu elastyczności psychologicznej i uważności. Akceptacja pojawiających się myśli, emocji bez oceny lub próby ich zmiany jest umiejętnością rozwijaną podczas sesji i w czasie między sesjami. ACT nie próbuje bezpośrednio zmieniać lub zatrzymać pojawiających się myśli lub uczuć, ale zachęca do rozwijania nowej, współczującej relacji z tymi doświadczeniami. Zmiana ta może prowadzić do uwolnienia się od wysiłku kontrolowania doświadczeń i pomóc otworzyć się na działania zgodne z własnymi wartościami i wyznaczonymi w oparciu o nie celami.
Elastyczność psychologiczna, główny cel ACT, rozwija się zwykle w oparciu o kilka podstawowych procesów:
- Bycie „tu i teraz” – umiejętność pełnego zaangażowania się w wydarzenia chwili obecnej.
- Defuzja: umiejętność ignorowania/monitorowania swoich myśli, tak żeby reagować adekwatnie.
- Akceptacja: otwarcie na doświadczanie bolesnych uczuć, dopuszczanie ich obecności i dawanie sobie prawa do ich przeżywania.
- Ja jako kontekst – inaczej „ja obserwujące” pozwala puścić historie, które stworzyliśmy na swój temat i zachować poczucie siebie, niezależnie od napływających myśli, niekorzystnych ocen dotyczących nas samych.
- Wartości w terapii ACT wyznaczają nam kierunki działania w życiu i prowadzą przez nie jak kompas.
- Zaangażowane działanie oznacza podejmowanie działań w zgodzie z własnymi wartościami i realizację tego, co jest ważne, nawet wtedy gdy jest trudne i niewygodne.
Te procesy zachodzą na siebie i są wzajemnie połączone. Wszystkie są wprowadzane i rozwijane poprzez bezpośrednie doświadczanie angażujące osobę będącą w procesie terapii. Elastyczność psychologiczną można zdefiniować po prostu jako “zdolność do bycia obecnym, otwierania się i robienia tego, co ważne”.